UVC (Ultraviyole C)

Bakteri, mantar ve virüsleri öldürmede son derece etkili olan 200 nm ile 280 nm dalga boyu aralığındaki ultraviyole ışınlara UVC (Ultraviyole C) adı verilir. UVC, ultraviyole ışığın bir alt tipidir. Genellikle dezenfeksiyon ve sterilizasyon için kullanılmaktadır.

UVC (Ultraviyole C)
14.04.2020
2.558
A+
A-

Bakteri, mantar ve virüsleri öldürmede son derece etkili olan 200 nm ile 280 nm dalga boyu aralığındaki ultraviyole ışınlara UVC (Ultraviyole C) adı verilir. UVC, ultraviyole ışığın bir alt tipidir. Genellikle dezenfeksiyon ve sterilizasyon için kullanılmaktadır.

Organizmalar, UVC ışığına maruz kaldığında, bu ışınlar DNA, RNA ve proteinler tarafından emilir. UVC ışını, DNA ve RNA‘nın yapısını bozarak hücrenin çoğalmasını engeller. UVC ışınlarının proteinler tarafından emilmesiyle hücre duvarları parçalanır ve organizma ölür.

Hastalığa neden olan her türlü organizmaya patojen adı verilir. Yüzeyler üzerinde yer alan patojenlerin yok edilmesine de dezenfeksiyon denir. Dezenfeksiyon amacıyla patojenleri öldürmek ve organizmanın çoğalmasını engellemek için farklı miktarda enerjiye ihtiyaç duyulur.

Hastalığın yayılmasını önlemede yaygın görüş patojenleri öldürmek yerine organizmanın çoğalmasını önlemenin yeterli olduğu yönündedir. Çünkü çoğalamayan hücreler, enfekte olamaz.

Çoğalmayı önlemek için gerekli olan UVC ışığı miktarı, öldürmek için gerekenden çok daha düşüktür. Enfeksiyonun önlenmesinde hem sağlık hem de maliyet açısından daha az UVC ışık kullanılmalıdır.

Kısa dalga boylu UVC, en zararlı UV radyasyon türüdür. Fazla miktarda ve uzun süre UVC ışığına maruz kalmak cilt kızarıklıklarına ve göz tahrişine neden olabilir. Güneş ışığı da bir miktar UVC içerir ancak bu ışınlar atmosfer tarafından emilerek dünyanın yüzeyine ulaşması engellenir.

UVC ışığı su ve benzeri sıvıları dezenfekte etmek, yüzeylerde ve havadaki zararlı organizmaları yok etmek için kullanılmaktadır. UVC ışığı yardımıyla kimyasal kullanmadan patojenlerin büyük bir çoğunluğunu öldürmek mümkündür.

UVC, özellikle ilaca karşı dirençli veya ilacı henüz bulunmamış patojenlerin neden olduğu hastalıkları tedavi etmek için alternatif bir yaklaşım olarak öne çıkmaktadır.

UVC ışık üreten lambalara antiseptik lamba adı verilir. Floresan lambalara benzer düşük basınç lambaları, yüksek yoğunluklu deşarj lambalara benzer yüksek basınç lambaları ve LED teknolojisiyle geliştirilmiş UVC LED‘ler antiseptik lamba örnekleridir.

UVC ışınlarının cilt ve göz hasarı gibi zararlı etkileri nedeniyle, antiseptik lamba tarafından üretilen ışık doğrudan izlemeye karşı korumalı olmalıdır.

Aydınlatma Portalı kurucusu Trabzon doğumlu Emre Yılmaz, Atılım Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği bölümünden 2013 yılında mezun olmuş, o tarihten bugüne aydınlatma sektöründe devlet destekli projelerin yönetimi ve ürün geliştirme faaliyetlerinin yürütülmesinde görev almaktadır. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Tasarım Mühendisliği bölümünde yüksek lisans öğrenimini tamamlamıştır ve aynı bölümün doktora programında eğitimini sürdürmektedir.
Bir Yorum Yazın
Ziyaretçi Yorumları - 16 Yorum
  1. nuri aydın dedi ki:

    merhabalar
    uvc 280 nm olan ışığın paketlenmiş gıdalara ve meyva sebzeyeye zararı tesbit edilmişmidir
    Nuri Aydın
    lightbox aydınlatma
    saygılar

    1. Emre Yılmaz dedi ki:

      Merhaba Nuri Bey, ultraviyole ışık teknolojisi, meyve ve sebzelerin yüzeyindeki patojenleri öldürebilir. Yüzeyleri dezenfekte etmede son derece etkili olan bu ışık, katı nesnelere nüfuz edemez ve herhangi bir kimyasal kalıntı bırakmaz. UVC teknolojisi, gıda endüstrisinde sıklıkla kullanılan güvenli ve uygun maliyetli bir yöntemdir.

  2. Talha Güven dedi ki:

    Emre bey günümüzde malum hastalık covid-19 insanları perişan etmiş durumda bende klimalar için bir sistem tasarlamaya çalışıyorum kendimce,klimalar için uvc lambalar kullanmayı düşünüyorum fakat insanlara zarar vermeyecek,tahriş etmeyecek ama 0.14 mikronluk bu virüsün dnasını bozabilecekmidir bilginize muhtacım.
    Talha Güven
    Saygılarımla

    1. Emre Yılmaz dedi ki:

      Merhaba Talha Bey, konu hakkında aşağıdaki bağlantıda yer alan çalışmayı incelemenizi öneririm.

      https://aydinlatma.org/uv-ledlerin-koronavirus-covid-19-uzerindeki-etkisi-kanitlandi.html

  3. Birol Çavuş dedi ki:

    Emre Bey merhaba,
    Kullanılan Uvc lambaların watt değerlerinin bulunduğu odanın hacmi ile ilişkili bir temizleme süresi hesabı var mıdır? Teşekkürler.

    1. Emre Yılmaz dedi ki:

      UVC ışını bir enerjidir ve enerji yoğunluğu ile hesaplama yapılmalıdır. Bu sebeple güç tüketim değeri ile hesaplama yapmak ve temizleme süresiyle ilgili tahminde bulunmak mümkün değildir. Sterilizasyon hesaplamaları konusunda aşağıdaki bağlantıdan ulaşabileceğiniz yazıyı incelemenizi öneririm.

      https://aydinlatma.org/uv-sterilizasyon-hesaplari-dozu-yogunlugu-ve-sterilizasyon-orani-nasil-yapilir.html

  4. Velihan dedi ki:

    395-400nm ışınlar insan vücudu üzerinde fazla bir etki bırakta mıdır ve uv ledlerin covid-19 u temizlediğini biliyoruz 395-400nm ışınlar bunun için yeterli midir

    1. Emre Yılmaz dedi ki:

      Merhaba, 395-400nm aralığı Ultraviyole A (UVA) ışınlarına denk gelmektedir. Güneş ışınlarından kaynaklı ultraviyole ışınların yüzde 95’i bu gruptadır. Virüslerin etkisiz hale getirilmesi için UVA yerine UVC ışınları kullanılmalıdır.

      Ultraviyole türleri ve etkileri hakkında detaylı bilgiye aşağıdaki bağlantıdan erişebilirsiniz.

      https://aydinlatma.org/ultraviyole-uv.html

  5. Özlem dedi ki:

    Merhabalar, ben fen bilimleri öğretmenliği son sınıf öğrencisiyim. Teknolojik tasarım dersi kapsamında ‘küflenmeyi geciktiren ekmek kutusu’ projesini düşündüm uvc ışığını kullanarak. Ama hocam uv ekmeği yakabilir, buna çözüm bulmamı istedi. Sizce bunun için ne yapmam gerekir ?

    1. Emre Yılmaz dedi ki:

      Merhaba Özlem Hanım, size e-posta adresiniz üzerinden bilgilendirme yapacağım.

  6. Mehmet dedi ki:

    Merhaba Emre bey Doğa koleji fen ve teknoloji lisesi 9.sınıf öğrencisiyim uvc ışınlarını yansıtan veya engelleyen maddeleri proje için kullanacağım ama bulamıyorum yardımcı olurmusunuz

    1. Emre Yılmaz dedi ki:

      Merhaba Mehmet Bey, UVC ışığının yansıtılması için yüksek sınıf ayna kaplama alüminyum kullanılır. Standart bir pencere camı bile ultraviyole ışığı engelleyebilir.

  7. Kemal dedi ki:

    Hocam 395nm Ultra Violet bir el lambam var acaba yakın kullanım ayak parmak mantarına kullanımında fayda görme ihtimali varmıdır. Piyasada ışıkla tedavi ettiğini söyleyen cihazlar mevcut ama fiyatları çok pahalı lazer ışını diyorlar ama tahminim onlarda ultra viyole ışın kullanıyorlardır hatta günde en fazla 7 dk uyarısı var. Şimdiden teşekkürler

    1. Emre Yılmaz dedi ki:

      Merhaba Kemal Bey, sağlık söz konusu olduğunda yorum yapmaktan çekiniyorum. Yine de sizin için bir araştırma yaptım. Mantarların üzerinde 250-280 nm dalga boyu aralığında UVC ışınların kullanıldığını okudum. Dolayısıyla sizin elinizdeki ultraviyole ışığın bunun için uygun olmayacağını düşünüyorum.

      https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2808700/

  8. Doğa dedi ki:

    Merhaba uvc scabies i öldürür mü? Uvc yayan süpürge almak faydalı olabilir mi?

    1. Emre Yılmaz dedi ki:

      Merhaba, bir çalışma UVC lambasının 10 cm mesafede ve 60 dakika boyunca doğrudan ışınlama ev tozu akarlarını (mite) %100’lük oranla öldürdüğü belirtiliyor. Maruz kalma mesafesi arttığında ve süresi kısaldığında etkinliği önemli ölçüde azalıyor. UVC yayan süpürgelerin bu gerekliliği sağlayamayacağını düşünüyorum.