Güç Faktörü

Alternatif akım (AC) devrelerde, devre üzerinde kullanılan gerçek gücün, devreye verilen görünür güce oranına güç faktörü denir. Güç faktörü 0 ile 1 arasında değer alabilir. Bu değerin 1’e yakın olması arzu edilen durumdur.

Aktif güç, W cinsinden ölçülür, gerçek ya da doğru güç olarak da bilinir ve devrede iş yapan gücü ifade eder. Reaktif güç, VAR cinsinden ölçülür, devrede iş yapmayan gücü belirtir. Aktif güç ile reaktif güç toplamı görünür gücü oluşturur.

Tüm güç reaktif güç olduğunda güç faktörü 0, tüm güç aktif güç olduğunda ise güç faktörü 1‘dir.

Güç faktörü, gerçek gücün görünür güce bölünmesiyle bulunur.

PF: Güç faktörü
P: Gerçek güç (W)
S: Görünür Güç (VA)

Elektrik mühendisliğinde aktif ve reaktif güç tanımı için en sık kullanılan örnek köpüklü bira dolu bardaktır. Bardağın bira ile dolu olduğunu ve üzerinde bir miktar köpük olduğunu hayal edin, bardağın dibindeki bira aktif gücü, üzerindeki köpüğü reaktif gücü, bardağın tamamı ise görünür gücü temsil eder.

AC güç şebekesinden beslenen tüm elektrikli cihazlar için güç faktörü çok önemlidir. AC/DC dönüştürücülerde, güç faktörünü yükseltmek ve 1’e mümkün olduğunca yaklaştırmak için güç faktörü düzeltme (PFC) devreleri kullanılır.

Güç faktörü düşük olduğunda, akım yükü artacağından besleme için kullanılacak kablo kalınlığı artırılmalı ve sigorta ekipmanları buna göre seçilmelidir. Güç faktörü yüksek olduğunda ise, aynı miktarda aktif güç için kesit kalınlığı daha az olan kablolar kullanılabilir.

Ev kullanıcıları için güç faktörünün elektrik faturası üzerinde herhangi bir etkiye sahip olmadığı söylenebilir. Çünkü meskenlerde kullanılan elektrik sayaçları yalnızca gerçek gücü okur ve faturalandırma da okunan bu değer üzerinden yapılır. Ancak, düşük güç faktörü sebebiyle enerjinin boşa harcandığı gerçeği değişmemektedir.

Reaktif güç, enerji kirliliğini oluşturan temel unsurlardan bir tanesidir. Güç faktörü yüksek ürünlerin tercih edilmesiyle, reaktif yük akımları minimize edilebilir.